De term ozonvervuiling doet uitschijnen alsof ozon altijd slecht en vervuilend is. Dit is echter niet het geval aangezien er zowel goede als slechte ozon bestaat!
Hier kom je alles te weten over ozon, ozonvervuiling en de gevolgen ervan voor mens en natuur.
Inhoudsopgave
Wat is ozon?
Traditionele zuurstof bestaat uit twee zuurstofatomen en heeft de chemische formule O2.
Ozon is een gas dat bestaat uit drie zuurstofatomen. De chemische formule van ozon is dus O3.
Deze ozon treffen we aan op twee verschillende plaatsen:
- Heel hoog in de atmosfeer rond de aarde, in de stratosfeer. Dit wordt de goede ozon genoemd.
- Op de begane grond waar we leven, in de troposfeer. Dit wordt de slechte ozon genoemd.
Goede ozon
De ozon die zich hoog in de atmosfeer bevindt, in de stratosfeer, wordt bestempeld als goede ozon.
Het is goede ozon omdat deze ozonlaag functioneert als natuurlijke beschermingslaag tegen schadelijke UV-straling (ultraviolet) van de zon!
Concreet beschermt ozon ons tegen zowel:
- UVC-straling: schadelijke stralen van de zon met een golflengte van kleiner dan 280 nm die het menselijk DNA aantasten.
- UVB-straling: schadelijke stralen van de zon met een golflengte tussen de 280 en 315 nm die huidkanker, zonnebrand en cataract veroorzaken.
Jammer genoeg werd deze beschermende ozonlaag reeds deels verwoest door chemicaliën van de mens. Je hebt ongetwijfeld al gehoord van het befaamde ‘gat in de ozonlaag’.
Het goede nieuws is dat dit gat in de ozonlaag aan het krimpen is.
Slechte ozon zorgt voor ozonvervuiling
De ozon op de begane grond, in de troposfeer, wordt niet direct uitgestoten in de lucht. Deze slechte ozon komt tot stand door chemische reacties tussen stikstofoxiden (NOx) en Vluchtige Organische Stoffen (VOS).
Dergelijke chemische reacties doen zich voor wanneer verontreinigende stoffen chemisch reageren in de aanwezigheid van zonlicht.
Het gaat om verontreinigende stoffen uitgestoten door wagens, vrachtwagens, motorfietsen, elektriciteitscentrales, raffinaderijen, chemische fabrieken en andere bronnen.
Lees hier meer over de impact van het verkeer op onze gezondheid. En lees op deze pagina enkele schokkende wetenschappelijke resultaten over de impact van deze stoffen op onze gezondheid.
Ozon op de begane grond is een schadelijke luchtvervuiler omwille van de effecten ervan op de mens en het milieu. Deze ozon op de begane grond is ook het hoofdingrediënt van smog.
De slechte ozon op de begane grond varieert van dag tot dag. De concentraties van slechte ozon bereiken meestal ongezonde niveaus op warme, zonnige dagen in stedelijke omgevingen.
Desalniettemin kunnen de concentraties van ozon op de begane grond ook ongezond hoog zijn tijdens koudere maanden!
Belangrijk weetje: Ozon kan over grote afstanden getransporteerd worden via de wind… Met andere woorden, het is niet omdat je op het platteland woont buiten de stad dat je gevrijwaard zal blijven van de schadelijke gevolgen van slechte ozon.
Plattelandsgebieden kunnen dus ook lijden onder hoge en ongezonde concentraties ozon.
Lees zeker ook eens de pagina Hoe kan je gezonde lucht inademen door minder smog uit te stoten?
Impact van ozonvervuiling op menselijke gezondheid
Gezondheidsgevolgen van ozon
Ozon is irriterend voor het menselijk lichaam en ademhalingsstelsel.
Ozon inademen kan leiden tot een variëteit aan gezondheidsproblemen bij:
- Kinderen,
- Senioren,
- Foetussen tijdens de zwangerschap (aangeboren afwijkingen door blootstelling aan ozon),
- Baby’s,
- Mensen die omwille van beroepsredenen buiten werken, en
- Mensen van alle leeftijden met longziektes zoals astma.
Bovendien lopen volgende soorten mensen ook een groter risico bij blootstelling aan ozonvervuiling:
- Mensen met bepaalde genetische karakteristieken en/of afwijkingen,
- Mensen die slechts beperkte hoeveelheden voedingsstoffen innemen (zoals vitamine C en E)
Symptomen van inademen van ozon
Het inademen van ozon kan leiden tot verschillende gezondheidsproblemen zoals:
- Hoestaanvallen
- Irritatie van de keel
- Pijn in de borststreek
- Benauwdheid
- Ontsteking van de luchtwegen
- Afname van de longcapaciteit
- Beschadiging van het longweefsel
- Verergeren van bronchitis
- Verergeren van longemfyseem
- Verergeren van astmasymptomen
Impact van ozon op het milieu
Ozon op de begane grond kan schadelijke effecten hebben op gevoelige vegetatie en ecosystemen zoals:
- Bossen
- Parken
- Wildparken
- Natuurreservaten
Slechte ozon kan vooral veel schade aanrichten tijdens het groeiseizoen van de vegetatie.
Welke planten lopen risico?
Ozon heeft een effect op het groeiproces van plantensoorten en bomen zoals:
- Amerikaanse vogelkers
- Populieren
- Amerikaanse tulpenboom
- Dennenbomen
- Elzen
Gevolgen voor gevoelige planten bij ozonblootstelling
Wanneer de slechte ozon de bladeren en het systeem van een gevoelige plant binnendringt, kunnen volgende effecten optreden:
- Vertraging van de fotosynthese. Fotosynthese is het proces dat planten gebruiken om zonlicht om te zetten in energie om te leven en te groeien. Tijdens dit proces slagen sommige planten er ook in om de lucht te zuiveren.
- Vertraging van de groei
- Verhoogd risico op:
- Ziektes
- Schade aangericht door insecten
- Negatieve gevolgen van andere vervuilende deeltjes
- Schade door extreme weersomstandigheden
Daarnaast vertonen sommige planten ook duidelijk zichtbare sporen op hun gebladerte wanneer ozon aanwezig is in de omgeving.
[cta id=”15406″]
Wat gebeurt er met het ecosysteem?
De invloed van ozon op individuele planten kan vervolgens een negatieve invloed hebben op ecosystemen zoals:
- Wijzigingen aan de kwaliteit van de natuurlijke habitat
- Veranderingen van het specifieke assortiment van planten die aanwezig zijn in bossen
- Wijzigingen aan water- en voedingscycli
- Verlies van biodiversiteit (minder variëteiten op het gebied van dieren, insecten, vissen en planten)
Actuele luchtkwaliteit en ozonvervuiling
Wil je weten hoe het zit met de actuele ozonvervuiling op de plaats waar je woont of werkt?
Kijk dan op de volgende websites:
- Actuele luchtkwaliteit en actuele luchtvervuiling in Nederland
- Actuele luchtkwaliteit en luchtvervuiling in Vlaanderen (Nederlandstalig landsdeel van België)
Advies voor jouw situatie
Wens je een gratis en vrijblijvend advies voor jouw specifieke luchtproblemen en situatie binnenhuis?
Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Wij staan je met plezier bij!
Of lees onze ultieme gids boordevol nuttige informatie om op de juiste manier een luchtreiniger te kopen!